Jean-Claude Risset

 Κατάλογος συνθετών

Βιογραφικό Σημείωμα

Ο Jean-Claude Risset, γεννήθηκε στο Le Puy της Γαλλίας το 1938. Σπούδασε πιάνο με τους R. Trimaille και H. Goullon και σύνθεση με τους S. Demarquez και A. Jolivet. Παράλληλα έκανε σπουδές φυσικής και μαθηματικών στην Ιcole Nationale Supιrieure όπου πραγματοποίησε τη διδακτορική διατριβή του στις Θετικές Επιστήμες με τον καθηγητή P. Grivet (1967).

Το 1964, στη Νέα Υόρκη, ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Max Mathews για τη δημιουργία ήχων μέσω υπολογιστή και τις μουσικές εφαρμογές τους. Την ίδια περίοδο ήρθε σε επαφή με τον Edgar Varθse. Τα έτη 1964-65 και 1967-69 διεξήγαγε, μαζί με τον Mathews, έρευνα στα Bell Laboratories με σκοπό την ανάπτυξη των δυνατοτήτων των υπολογιστών στο συνθετικό ήχο: προσομοίωση οργάνων, και ηχητικές απάτες ή παράδοξολογίες (π.χ. ήχοι που γλυστρούν ασταμάτητα ή που ενώ κατεβαίνουν την κλίμακα καταλήγουν σε υψηλότερο τόνο), σύνθεση νέων ηχοχρωμάτων, προγράμματα επεξεργασίας ήχου.

Το 1969 δημοσίευσε έναν κατάλογο με όλους τους τεχνητούς ήχους που δημιούργησε. Ο κατάλογος αυτός συνοδευόταν από ηχητικά παραδείγματα (επανεκδόθηκε το 1994). Εγκατέστησε στο μουσείο Orsay (1970-1971), το πρώτο σύστημα στην Ευρώπη για σύνθεση ήχου: στη συνέχεια οργάνωσε ένα αντίστοιχο σύστημα στο Πανεπιστήμιο Marseille-Luminy (1974), και στο IRCAM όπου και ανέλαβε, ύστερα από πρόσκληση του Pierre Boulez τη διεύθυνση του τμήματος υπολογιστών (1975-79). Αργότερα έγινε καθηγητής στη Σχολή του Luminy, του Πανεπιστημίου Aix-Marseille (1979-1985). Έχει επίσης διδάξει στο Κολλέγιο του Dartmouth, στο Πανεπιστήμιο του Stanford (καλοκαίρι του 1971), στο Vitasaari και στο IRCAM. Σήμερα είναι "Directeur de recherche de classe exceptionnelle" στο CNRS, και διεξάγει έρευνα πάνω στη μουσική με υπολογιστή στη Μασσαλία.

Σε πολλά έργα του (όπως τα Little Boy, Mutations, Songes, Sud ή Elementa), ο J.-C. Risset χρησιμοποιεί τη σύνθεση ήχου ως γλύπτης, δίνοντας του μουσικότητα και εκφραστικότητα: ενδιαφέρεται να δημιουργήσει εξ αρχής τον ήχο και όχι μόνο να δημιουργήσει με ήχους, να παίξει με τον ενυπάρχον, στον ήχο, χρόνο αντί να ΅τοποθετεί ήχους στο χρόνοΆ. Έχει παράλληλα δημιουργήσει μία σειρά από μεικτά έργα όπου οι συνθετικοί ήχοι είναι πλεγμένοι με φυσικά όργανα και φωνές (Dialogues, Inharmonique, Passages, Voilements, Attracteurs ιtranges, Lurai, Invisible).

Ο J. C. Risset είναι ένας από τους πρωτοπόρους στον τομέα της ηλεκτρονικής μουσικής. ΓιΆ αυτή του την προσφορά και για το εξαίρετο συνθετικό του έργο, έχει τιμηθεί επανειλημμένως με διεθνή βραβεία και διακρίσεις: Prix du Groupement des Acousticiens de Langue Francaise (1967), Award στο Dartmouth Electronic Music Competition (1970), Bronze Medal του CNRS (1971), First Prize στο Cοmputer music contest in Bourges (1980), Grand Prix SACEM για την προώθηση της συμφωνικής μουσικής, αργυρό μετάλιο του CNRS (1986), Grand Prix National de la Musique of France (1990) Musica Nova Prize (Prague, 1995), EAR 97 βραβείο της Ουγγρικής Ραδιοφωνίας (1997), και πρόσφατα με το Magisterium Prize of Bourges (1998).

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

(κατά χρονολογία)

  • 1966 Computer study of trumpet tones (με ηχητικά παραδείγματα σε ταινία) Bell Laboratories, Murray Hill, N.J.
  • 1967 Sur l'analyse, la synthθse et la perception des sons, ιtudiιes ΰ l'aide de calculateurs ιlectroniques. Thθse d'Etat de l'Universitι de Paris, Facultι des Sciences d'Orsay (CNRS NΓ A0 1025).
  • 1968 Sur certains aspects fonctionnels de l'auditionΆ. Annales des Tιlιcommunications 23, pp. 91-120.
  • 1969 (σε συνεργασία με τον M. V. Mathews) ΅Analysis of instrument tonesΆ, Physics Today, 22 n.2, 23-30.
  • 1969 An introductory catalog of computer synthesized sounds (με ηχητικά παραδείγματα σε δίσκο βινυλίου), Bell Laboratories, Murray Hill, N.J. (επανεκδόθηκε στο σύνολό του το 1994 με ένα compact disc της WERGO για την ιστορία της ηλεκτρονικής μουσικής)..
  • 1969 (σε συνεργασία με τους M.V. Mathews, J.E. Miller, F.R. Moore και J.R.Pierce) The Technology of Computer Music. M.I.T. Press, Cambridge, Mass.
  • 1971 ΆParadoxes de hauteurΆ, Actes du 7e Congrθs International d'Acoustique, Budapest, S10, pp. 613-616.
  • 1973 ΅SonsΆ, Encyclopedia Universalis 13, pp. 168-171.
  • 1974 (σε συνεργασία με τους M.V. Mathews και F.R. Moore) ΅Computers and Future MusicΆ, Science 183, pp. 263-268.
  • 1972 (σε συνεργασία με τους G. Charbonneau, P. Karatchentzeff), ΅Un systθme de synthθse directe des sons ΰ l'aide d'ordinateursΆ, Revue d'Acoustique 21, pp. 289-296.
  • 1977 ΅Hauteur et timbre des sonsΆ, Revue d'Acoustique 42, pp. 263-268.
  • 1978 Paradoxes de hauteur, Rapport IRCAM n.10, με ηχητικά παραδείγματα, 1978.
  • 1978 Chapter "Musical Acoustics", Handbook of Perception, vol. IV: Hearing (E.C. Carterette & M.P. Friedman), Academic Press, pp. 520-564.
  • 1979 (σε συνεργασία με τον D.L. Wessel) ΅Les illusions auditivesΆ, Universalia (Encyclopedia Universalis), pp. 167-171.
  • 1982 (σε συνεργασία με τον D.L. Wessel) ΅Exploration of timbre by analysis and synthesisΆ The Psychology of Music (D. Deutsch, ed.), Academic Press, pp. 25-28.
  • 1985 Digital techniques and sound structure in music, Composers and the computer, (C. Roads, editor) W. Kaufman, Los Altos, Calif., 113-138.
  • 1985 ΆComputer Music Experiments 1964Ά, Computer Music Journal 9 n.1, pp. 11-18 (με ηχητικά παραδείγματα σε δίσκο βινυλίου).
  • 1986 Pitch and rhythm paradoxes: Comments on "Auditory paradox based on a fractal waveform", Journal of the Acoustic Society of America, 80, pp. 961-962.
  • 1986 Musical models for sound synthesis, Proceedings of the International Conference for Acoustics, Speech and Signal Processing (ICASSP), Tokyo, pp. 1269-1272.
  • 1988 Perception, environnement, musiques. InHarmoniques (IRCAM & C. Bourgois, Paris) n. 4 Musique et perception, pp. 10-42.
  • 1989 The computer, music, and sound models.Wavelets, Time-Frequency Methods and Phase-Space, (J. M. Combes, A. Grossman & Ph. Tchamitchian, ed.,) Springer-Verlag, Berlin, pp. 102-123.
  • 1989 ΅Paradoxical sounds/ Additive synthesis of inharmonic tones.Ά, Current Directions in Computer Music Research, (M.V. Mathews & J.R. Pierce, ed.) M.I.T. Press, pp. 149-163 (με ηχητικά παραδείγματα σε compact disc).
  • 1990 From piano to computer to piano. Keynote address, International Computer Music Conference Proceedings 1990 (Glasgow), pp. 15-19 (ICMA, San Francisco).
  • 1991 ΆTimbre et synthθse des sons.Ά Le timbre, (J.B. Barriθre, coordinateur) IRCAM/C. Bourgois, 239-260.
  • 1991 ΆTimbre analysis by synthesis: producing representations, imitations and variants for musical composition.Ά Representations of Musical Signals (A. Picciali, G. de Poli & C. Roads, editors), M.I.T. Press, Cambridge, Mass, pp. 7-43.
  • 1992 Composing Sounds with Computers. Companion to Contemporary Musιcal thought (J. Paynter, T. Howell, R. Orton & P. Seymour, ed.) Routledge, London, pp. 529-615.
  • 1992 Le son numιrique: une acoustique affranchie de la mιcanique? Confιrence plιniθre au 2θme Congrθs Franηais d'Acoustique, Arcachon: pp. 3-11 des comptes rendus du Congrθs (Editions du Journal de Physique).
  • 1992 (σε συνεργασία με την S. Bolzinger). A preliminary study on the influence of room acoustics on piano performance. 2θme Congrθs Franηais d'Acoustique, Arcachon: pp. 93-36 des comptes rendus du Congrθs (Editions du Journal de Physique).
  • 1992 ΆThe computer as an interface: interlacing instruments and computer sounds; real-time and delayed synthesis; digital synthesis and processing; composition and performance.Ά Interface 21, 9-20. Proceedings 20-year anniversary meeting: Musical creativity at the threshold of the 21st century.
  • 1993 ΆSynthθse et matιriau musical.Ά Les Cahiers de l'IRCAM, n. 2: la synthθse sonore, 43-65.
  • 1994 ΅Quelques aspects du timbre dans la musique contemporaine.Ά Psychologie de la musique (A. Zenatti, ed.), Presses Universitaires de France, Paris, 87-114.
  • 1994 Virtual sound worlds: illusions of the senses, truths of perception. Proceedings of the 3d International Conference Interface to real and virtual worlds, Montpellier, 7-11 February 1994, pp. 381-386.
  • 1994 About the role of the computer to bridge gaps in music (invited talk). Proceedings of the 13th World Computer Congress, Hamburg 1994, (K. Brunnstein & E. Raubold, eds), Elsevier Science (North Holland)/IFIP, 390-397.
  • 1994 Sculpting sounds with computers: music, science, technology. Leonardo 27, 257-261.
  • 1995 ΅SonsΆ Encyclopedia Universalis
  • 1995 Aujourd'hui, le son musical se calcule. Mathιmatique et art, sous la direction de Maurice Loi, Hermann, Paris, 211-233.
  • 1995 An introductory catalog of computer-synthesized sounds (πλήρης επανέκδοση του καταλόγου του 1969) avec un article rιtrospectif et 17 mn d'exemples sonores sur disque compact. Dans le cadre de la publication Wergo: The historical CD of digital sound synthesis (WER 2033-2), pp. 88-254.
  • 1995 ΅Recherches au dessus de tout soupηon.Ά Chercheurs etartistes, Collection Mutations, Autrement n. 158 (Octobre 1995), 170-180.
  • 1995 (σε συνεργασία με τους D. Arfib, S. Bolzinger, P. Guillemain, R. Kronland-Martinet, T. Voinier.) Digital Processing and Real-Time Control of Musical Sounds International Symposium on Musical Acoustics, Dourdan, 2-6 juillet 1995, 465-470.
  • 1995 ΅Les instruments de musique: art, artisanat, science et technologieΆ (ως εισαγωγή) και ΅Son musical et perception auditiveΆ. Les instruments de l'orchestre (άρθρα των F. Saunders, J. Sundberg, E. Blackham, E. Kottick & al., N. Fletcher & al., A. Benade, S. & F. Laloλ, D. Smithers & al., T. Rossing, C.M. Hutchins, M.V. Mathews, J.R. Pierce. Pour la science (1995), 4-7 et 149-165.
  • 1995 Comments on Passages /Kommentar zu Passages (στα αγγλικά και στα γερμανικά), pp. 59-78, & Andrι Ruschkowski, Eine analytische Annδherung an Passages von Jean-Claude Risset, pp. 79-92, in Nδhe und Distanz - Nachgedachte Musik der Gegenwart (Wolfgang Gratzer, Hrsg.: doubles analyses d'oeuvres de Bose, Cehra, Ferneyhough, Huber, Kagel, Pδrt, Reich, Riehm, Risset, Zender), Wolke Verlag Hofheim, 1996.
  • 1995 ΅Ethnologie, cognition et crιation: Simha Arom, ethnologue musicienΆ. Ndroje balendro: musiques, terrains et disciplines, (Vincent Dehoux & al., ed.,) Peeters (Selaf), Paris, 171-178.
  • 1996 ΆComposing sounds, bridging gaps -the musical role of the computer in my musicΆ. Musik und Technik, Helga de la Motte-Haber & Rudolf Frisius, ed., Schott, Mainz, 152-181.
  • 1996 ΅Quelques remarques sur la musique ιlectroacoustiqueΆ. Esthιtique et musique ιlectroacoustique, Actes de l'Acadιmie Internationale de Musique Electroacoustique 1995, Acrιon-Mnιmosyme, Paris (στα γαλλικά, 81-84; στα αγγλικά, A82-A85).
  • 1996 Real-world sounds and simulacra in my computer music (avec 16 mn d'exemples sonores sur disque compact joint ΰ la revue). Contemporary Music Review 15, special issue " A poetry of reality -composing with recorded sounds", Katherine Norman, ed., 29-47.
  • 1996 (σε συνεργασία με S. C. Van Duyne) Real-time performance interaction with a computer-controlled acoustic piano (avec 10 minutes d' exemples sonores sur disque compact joint au journal). Computer Music Journal, 20 n. 1, 62-75.
  • 1996 Realworld Sounds and Simulacra in Computer Music. Contemporary Music Review 15, 1/2, pp. 29-47, avec 10 mn d'exemples sonores sur disque compact accompagnant la revue.
  • 1996 Recherche musicale "crιative". Contribution aux Assises de la Recherche du Ministθre de la Culture, 17-18 juin 1996, 161-164. επενεκδόθηκε στο Culture et recherche n. 59 (juillet 1996), 10-11.
  • 1997 Calculer le son musical: un nouveau champ de contraintes? "La musique depuis 1945 - matιriau, esthιtique et perception", (Hugues Dufourt et Jean-Marie Fauquet eds), Mardaga, Belgique, 267-283.
  • 1997 Problθmes d'analyse: quelques clιs pour mes premiθres piθces numιriques, Little Boy et Mutations. Analyse en musique ιlectroacoustique, Actes de l'Acadιmie Internationale de Musique Electroacoustique 1996, avec 4 mn d'exemples sonores sur disque compact, Acrιon-Mnιmosyme, Bourges 1997 (στα γαλλικά, 169-177; στα αγγλικά, 360-368).
  • 1998 ΆLa musique et les sons ont-ils une forme?Ά La Recherche, numιro spιcial L'origine des formes, 305, janvier 1998, 98-102.
  • 1998 ΆComposition et diffusion: quelques observationsΆ. Composition/ diffusion en musique ιlectroacoustique, Actes de l'Acadιmie Internationale de Musique Electroacoustique 1997, Mnιmosyme, Bourges (στα γαλλικα franηais, 154-157; στα αγγλικά, 333-336).
  • 1996 Demonstration of a virtual partner in performance and discussion of real-time control in computer music. International Symposium Regulation of creative processes in music, Staatliches Institut fόr Musikforschung PK, Berlin, 5-7 juillet 1996. Actes publiιs:
  • 1998 ΆReal-time: composition or performance? Reservations about real-time control in computer music and demonstration of a virtual piano partner.Ά Controlling creative processes in music (Reinhard Kopiez & Wolfgang Auhagen, ed.,) Schriften in Musikpsychologie und Musikδsthetik, Peter Lang, Frankfurt/Berlin 1998, 165-171.
  • 1998 Art-Science-Technologie rapport de mission commandι le 31 mars 1998 par le Ministre de l'Education Nationale, de la Recherche et de la Technologie, 295 pages (sera accessible sur le site web www.education.gouv.fr).
  • 1999 (σε συνεργασία με τον D. L. Wessel) ΅Exploration of timbre by analysis and synthesisΆ. The Psychology of Music (Diana Deutsch, editor,) (second edition), Academic Press Series in Cognition and Perception, 113-169.